Op deze pagina vind je de leercirkel van IPC. De cirkel helpt kinderen in het basisonderwijs om stapsgewijs iets nieuws te leren. En niet alleen dat. Het volgen van de leercirkel zorgt er ook voor dat het geleerde langdurig beter beklijft.
De leercirkel komt elk thema weer terug en is ontworpen vanuit bepaalde ideeën over hoe ons brein het beste leert. Zo geven we de leerlingen structuur en herkenbaarheid. Het proces is ook zo ingericht dat we recht kunnen doen aan verschillen tussen leerlingen.
De verschillende fasen van het leerproces komen idealiter tot leven op een leerwand. Hier zien kinderen wat ze allemaal geleerd hebben, bijvoorbeeld door foto’s, verslagjes en andere werken. Dit geeft overzicht en maakt kinderen betrokken, bewust en trots!
Het startpunt van de leercirkel
Het startpunt is een inspirerende en enthousiasmerende introductie(activiteit). Het startpunt heeft een ongedwongen karakter zonder leerdoelen, waarbij plezier maken op één staat. Het gaat erom dat je (samen) enthousiast wordt van een thema. Je bereidt je brein voor op wat je gaat leren.
Het startpunt mag zo out of the box als je wilt. Tover je klaslokaal om in een zintuigenlaboratorium voor het thema ‘Chocolade’. Of lanceer een samen gemaakte spaceshuttle op het schoolplein voor het thema ‘Missie naar Mars’.
De kennisoogst
Tijdens de kennisoogst activeren kinderen hun voorkennis en leggen die vast. Om te ontdekken wat kinderen al van een onderwerp weten kun je bijvoorbeeld met ‘mindmaps’ werken of klassikaal een topic aansnijden en ontdekken wat de respons uit de klas is.
Het maken van een mindmap helpt om kennis en ideeën met elkaar uit te wisselen, onderlinge verbanden te zien en de kennisoogst uit te breiden. Het zet aan tot nadenken over het eigen leren en het formuleren van vaardigheden. De kennisoogst helpt de leerkracht bepalen wat het startniveau is en waar de accenten moeten liggen de komende weken.
Uitleg van het thema
Tijdens de thema-uitleg help je de kinderen om de ‘Big Picture’ van een unit te zien. De leerlingen krijgen essentiële achtergrondinformatie voordat ze zelf aan de slag gaan. Als leerkracht bespreek je ook het leerdoel dat centraal staat.
Leg bijvoorbeeld uit dat de leerlingen bij aardrijkskunde leren over waar op de wereld cacaobomen groeien. Dan kunnen we bij geschiedenis ontdekken waar we die bomen voor het eerst vonden. En als we dat weten, dan willen we bij het vak internationaal natuurlijk meer weten over fairtrade-chocolade.
Verwerving
De leerlingen verwerven in deze fase nieuwe kennis en oefent vaardigheden. Dat gebeurt zowel individueel als in groepsverband. IPC reikt in de leertaken diverse werkvormen en ideeën aan, waarmee persoonlijke kwaliteiten als samenwerken, communiceren, aanpassen en vasthoudendheid versterkt worden.
Wanneer kinderen bijvoorbeeld willen weten waar cacaobomen groeien, dan kunnen ze een klimaatkaart in de atlas onderzoeken. Waar is het klimaat tropisch? Hoe voelt dat aan? Zijn ze al eens in een tropisch klimaat geweest? Misschien in de kas in een dierentuin?
Verwerking
De leerlingen gaan in deze fase van de leercirkel aan de slag met hun bevindingen uit de verwerving. Met een sturende opdracht krijgen ze de mogelijkheid om het geleerde te verdiepen en te demonstreren.
We nemen de cacaoboom er weer bij. Als verwerkingstaak zouden leerlingen op een kaart kunnen inkleuren waar ter wereld de cacaoboom groeit. Wat valt ze op? Als ze een plaatje van de cacaoboom vergelijken met een Nederlandse eik? Wat is er dan anders? En wat zijn de overeenkomsten?
Reflectie
Elk vak heeft gerichte reflectievragen waardoor leerlingen terugkijken op wat ze geleerd hebben. Door reflectie versterken leerlingen zowel hun vakkennis als hun persoonlijke kwaliteiten en metacognitieve vaardigheden.
Bij het thema Chocolade kan de leerling bijvoorbeeld op het persoonlijke doel empathie reflecteren en tegelijkertijd de ondergang van de Azteken in eigen woorden uitleggen. Hoe zou jij je gevoeld hebben toen de Spanjaarden arriveerden, als je een Azteek was? Hoe is hun leven veranderd?
Afsluiting van de leercirkel
De Afsluiting is een feestelijke gebeurtenis waarbij de leerlingen terugkijken op de afgelopen periode. Door te laten zien wat je geleerd hebt, krijg je waardevolle inzichten en onthoud je beter.
Zo kun je bij het thema ‘Chocolade’ Sjakie en de chocoladefabriek naspelen. Ouders, verzorgers en andere kinderen op school zijn de gelukkigen en worden rondgeleid. Tijdens de rondleiding zijn er rollenspellen, proefjes van het vak natuur en tentoonstellingen over de geschiedenis van de Maya’s en Azteken.
