Op deze pagina vind je de leercirkel van IPC. De cirkel helpt kinderen in het basisonderwijs om stapsgewijs iets nieuws te leren. En niet alleen dat. De leercirkel zorgt er ook voor dat het geleerde langdurig beter beklijft.
De leercirkel komt elk thema weer terug en is ontworpen vanuit bepaalde ideeën over hoe ons brein het beste leert. Zo geven we de leerlingen structuur en herkenbaarheid. Het proces is ook zo ingericht dat we recht kunnen doen aan verschillen tussen leerlingen.
De verschillende fasen van het leerproces komen idealiter tot leven op een leerwand. Hier zien kinderen wat ze allemaal geleerd hebben, bijvoorbeeld door foto’s, verslagjes en andere werken. Dit geeft overzicht en maakt kinderen betrokken, bewust en trots!
Het startpunt van de leercirkel
Het startpunt is een inspirerende en enthousiasmerende introductie(activiteit). Het is niet belangrijk om meteen al leerdoelen te behalen. Het startpunt heeft een ongedwongen karakter, waarbij plezier maken op één staat. Het gaat erom dat je (samen) enthousiast wordt van een thema. Je bereid je brein voor op wat je gaat leren. Alles wat daarna komt, zal beter blijven hangen. Hoelang een startpunt duurt hangt af van de leeftijd van de kinderen en de aard van de introductie. Soms ben je in een uur klaar, soms is een hele week op z’n plaats.
Het mag zo out of the box als je wilt. Tover je klaslokaal om in een zintuigenlaboratorium voor het thema ‘Chocola’. Of lanceer een samen gemaakte spaceshuttle op het schoolplein voor het thema ‘Missie naar Mars’
De kennisoogst
Wat weet je al over een bepaald onderwerp? Vaak veel meer dan je denkt. Tijdens de kennisoogst activeren kinderen hun voorkennis en leggen dat vast. Om te ontdekken wat kinderen al van een onderwerp weten kun je bijvoorbeeld met ‘mindmaps’ werken of klassikaal een topic aansnijden en ontdekken wat de respons uit de klas is.
Het maken van een mindmap helpt om kennis en ideeën met elkaar uit te wisselen, onderlinge verbanden te zien en de kennisoogst uit te breiden. Het zet aan tot nadenken over het eigen leren en het formuleren van vaardigheden. De kennisoogst helpt de leerkracht bepalen wat het startniveau is en waar de accenten moeten liggen de komende weken.
Uitleg van het thema
Tijdens de thema-uitleg help je de kinderen om de ‘Big Picture’ van een unit te zien. De leerlingen krijgen essentiële achtergrondinformatie voordat ze zelf op onderzoek uitgaan. Als leerkracht geef je de leerlingen een overzicht van wat ze gaan leren, aan de hand van de gekozen leerdoelen per vak.
Leg bijvoorbeeld uit dat ze bij aardrijkskunde leren over waar op de wereld cacaobomen groeien. Dan kunnen we bij geschiedenis ontdekken waar we die bomen voor het eerst vonden. En als we dat weten, dan willen we bij het vak internationaal natuurlijk meer weten over fairtrade-chocolade. Leren doe je actief en met alle zintuigen. Dus, bij het vak techniek gaan we zelf chocolade maken. En proeven!
Onderzoek
In deze fase van de leercirkel ga je op onderzoek uit. Je leert meer over een thema en tegelijkertijd verbeter je je onderzoeksvaardigheden. In de praktijk werken leerlingen in grote en kleine groepen, van verschillende samenstelling. IPC reikt in de leertaken diverse werkvormen en ideeën aan, waarmee kwaliteiten als samenwerken, communiceren, aanpassen en vasthoudendheid versterkt worden. De onderzoeksactiviteit hoort bij en gaat vooraf aan de verwerkingsactiviteit.
Wanneer kinderen bijvoorbeeld willen weten waar cacaobomen groeien, dan kunnen ze een klimaatkaart in de atlas onderzoeken. Waar is het klimaat tropisch? Hoe voelt dat? Zijn ze al eens in een tropisch klimaat geweest? Misschien in de kas in een dierentuin? Hoe voelde dat?
Verwerking
De leerlingen gaan in deze fase van de leercirkel aan de slag met hun bevindingen uit de onderzoeksactiviteit. Met een sturende opdracht krijgen ze de mogelijkheid om het geleerde te verdiepen en te demonstreren. Het spreekt voor zich dat we de activiteiten zo spannend en waardevol mogelijk hebben gemaakt, waardoor de opbrengst optimaal is.
We nemen de cacaoboom er weer bij. Als verwerkingstaak zouden leerlingen op een kaart kunnen inkleuren waar ter wereld de cacaoboom groeit. Wat valt ze op? Als ze een plaatje van de cacaoboom vergelijken met een Nederlandse eik? Wat is er dan anders? En wat zijn de overeenkomsten?
Afsluiting van de leercirkel
De Afsluiting is een feestelijke gebeurtenis. De kinderen delen wat ze geleerd hebben en mogen daar trots op zijn. De invulling van de activiteit is aan de school, maar je kunt je voorstellen dat het ontzettend leuk is om het geleerde te delen met andere klassen, schoolpersoneel, ouders of relevante mensen uit de omgeving.
Zo kun je bij het thema ‘Chocolade’ Sjakie en de chocoladefabriek naspelen. Ouders, verzorgers en andere kinderen op school zijn de gelukkigen en worden rondgeleid. Tijdens de rondleiding zijn er rollenspellen, proefjes van het vak natuur en tentoonstellingen over de geschiedenis van de Maya’s en Azteken, waarvan we zoveel weten over cacao. Door te laten zien wat je geleerd hebt, krijg je waardevolle inzichten en onthoud je beter.
