Wereldburgerschap is een belangrijk thema voor basisschool de Meerpaal. IPC-coördinatoren Magda Leerdam en Steven Spaans lichten dat met enthousiasme toe. Ze vertellen bovendien meer over hun professionele leergemeenschap (plg), regionale leernetwerk en hoe het is om een school in Duindorp te zijn: ”Het is een prachtwijk.”
Even voorstellen
Op een steenworp afstand van de duinen en de Noordzee schuiven we bij de Meerpaal aan voor een kop thee. Nog voor we ons kunnen voorstellen, komt de schoolhond een kijkje nemen. “De schoolhond hoort bij onze schoolcoach. Als de leerkracht denkt dat een kind even wat ruimte nodig heeft, dan kan het soms zinvol zijn om even met de schoolhond te lopen of hem te aaien. Vanzelfsprekend is daar altijd een volwassene bij. Ook van dieren kun je sociale vaardigheden leren”, zegt Magda.
Magda Leerdam is IPC-coördinator en staat voor de klas. Ze werkt ongeveer 20 jaar in het onderwijs en 7 jaar bij de Meerpaal. De visie en dromen van de school spreken haar enorm aan. “Wat past bij ons? Dat is een zoektocht waar we stap voor stap de antwoorden op vinden. Denk aan de juiste balans vinden tussen zaakvakken en het thematisch onderwijs met IPC.”
Steven Spaans werkt zo’n 5 jaar bij de Meerpaal en stond jarenlang voor de klas. Momenteel begeleidt hij zij-instromers en maakt hij deel uit van het managementteam. Tijdens zijn master specialiseerde hij zich in onderwijsvernieuwing: “Ik heb de master ‘Leren en Innoveren’ gevolgd. Mijn afstudeerproject was het begeleiden van een curriculumverandering. We zijn daardoor veel meer gaan nadenken over wat we met ons onderwijs willen. IPC is daar een soort bijvangst van. Het bleek een goede match met onze onderwijsvisie.”
“Kinderen van verschillende scholen kunnen heel veel van elkaar leren.”
Wereldburgerschap
De Meerpaal is een protestants-christelijke basisschool en streeft naar modern onderwijs dat past bij ieder kind. De wijk Duindorp is overwegend autochtoon en bewoners genieten er gemiddeld een redelijk laag opleidingsniveau. Dat geeft de school een eigen karakter met unieke uitdagingen.
“Als ik tijdens de IPC-lessen vraag wat de kinderen gisterenavond aten. Dan is dat in veel gevallen Hollandse kost”, zegt Magda. “Hoe breng ik als leerkracht de wereld in mijn klas op een overwegend witte school? IPC adviseert in de onderzoeks- en verwerkingsactiviteiten soms om contact op te nemen met een school in een ander land, maar zover hoeven we hier niet te zoeken. In Den Haag vind je heel veel scholen met een multicultureel karakter. Kinderen van verschillende scholen kunnen heel veel van elkaar leren.”
Steven vult verder aan: “Actief burgerschap wordt in Nederland gezien als één van de pijlers binnen het onderwijs. De onderwijsinspectie handhaaft er op en dat betekent dat scholen er ook echt iets mee moeten. Bij ons schoolbestuur is de urgentie gelukkig duidelijk.”
Natuurlijk is actief burgerschap niet alleen iets wat je doet, omdat de onderwijsinspectie het eist. Het is van grote meerwaarde voor leerlingen. Steven zegt daarover: “Je hoeft burgerschap niet als apart vak op het rooster te hebben. Je moet wel goed nadenken over hoe je dit in andere onderdelen van het onderwijs verpakt.”
Magda geeft hierbij voorbeelden en benoemt ook de uitdagingen van de Meerpaal: “Ik ben ook cultuurcoördinator op school. Of het nu een museum is of een voorstelling. Het moet aansluiten bij waar we op school mee bezig zijn. Ik moet kunsteducatieaanbieders ook altijd duidelijk maken dat onze school anders is dan veel andere scholen in Den Haag. Als je hier klassieke muziek draait, dan zijn er bijna geen kinderen die dat van thuis kennen. Sommige kinderen op andere scholen volgen pianoles. Bij ons kent bijna niemand dat. Alleen een leerling uit Oekraïne zit hier op pianoles. We halen bij IPC-thema’s daarom bewust het vak internationalisering naar voren en geven dat een centrale rol.”
“Als school ben je nooit uitgeleerd.”
Professionele leergemeenschap en leernetwerk
Sinds de aanschaf van IPC heeft de Meerpaal een professionele leergemeenschap. Enkele leerkrachten doen daaraan mee. Het doel is om binnen de onderwijsvisie van de school samen het leren te verbeteren, in het belang van de leerlingen. “Als leerkracht signaleren we per bouw waar de behoeften van de leerlingen liggen”, zegt Magda.
Naast een professionele leergemeenschap is de school ook onderdeel van een regionaal leernetwerk. Steven is initiatiefnemer en nauw betrokken bij de samenwerking. Op moment van schrijven zijn er vier deelnemende scholen en lopen er gesprekken met andere geïnteresseerden. “Het is belangrijk dat het voor iedereen die deelneemt van meerwaarde is”, zegt Steven.
Het doel van de samenwerking is net als binnen de professionele leergemeenschap het onderwijs verbeteren langs de behoeften van individuele scholen. Steven vervolgt: “Als school ben je nooit uitgeleerd. Dat is ook het motto van IPC natuurlijk. Binnen het leernetwerk komen verschillende zaken aan bod. Toetsen en beoordelen is een mooi voorbeeld van praktijkuitwisseling. Wij werken met een portfolio; een andere school met een rapport. Hoe doen wij dat? Hoe doen jullie dat? Een ander voorbeeld is het werken met vakdocenten. Door het lerarentekort zijn vakdocenten aan de orde van de dag. Hoe zet je ze zo slim mogelijk in? Hoe verenig je dat binnen het thematisch onderwijs van IPC?”
“IPC geeft veel ruimte om te differentiëren, zelfs op individueel niveau.”
Ondersteuning bij een samenwerkingsverband
IPC is onderdeel van Great Learning Nederland en daarmee ook van een doorgaande leerlijn. We werken met verschillende onderwijsprofessionals met uiteenlopende expertises. Tijdens het interview kregen we van Steven de vraag of en hoe wij kunnen aansluiten bij waar zij in het leernetwerk mee bezig zijn.
“Het lijkt me goed om bijvoorbeeld door een externe expert ondersteund te worden binnen het leernetwerk of bij een uitwisseling. Inhoudelijk is het prettig om terug te kunnen vallen. Praktisch ook, want tijd hebben we altijd tekort in het onderwijs. Ik kan me voorstellen dat wat ons bezighoudt, scholen in andere delen van Nederland ook bezighoudt. Denk aan de omgang met wereldburgerschap en internationalisering. We kunnen waarschijnlijk veel van elkaar leren,” zegt Steven. Bij IPC vinden we dat een hartstikke goed idee en pakken dit graag op. Wordt vervolgd!
Tot slot
We vragen aan het einde van het interview of de geïnterviewden nog iets kwijt willen aan de lezers. Magda zegt: ”Duindorp is een prachtwijk. Het is gewoon superleuk om met deze kinderen te werken. Aan het begin van het schooljaar hebben we een startgesprek met de ouders en het kind. Als ik vraag wat ze willen leren, dan zeggen ze bijna allemaal IPC. Dan vraag ik natuurlijk ook waarom ze dat willen.”
“Veelgehoord zijn het mogen samenwerken of mogen tekenen en knutselen. Het verwerken in woord en beeld dus en het diep leren. Leerlingen hebben ook het gevoel dat ze zichzelf kunnen zijn met IPC. Ze leren om beter te worden en niet omdat ze morgen aan een norm moeten voldoen.”
Steven merkt ten slotte op: ”IPC geeft veel ruimte om te differentiëren, zelfs op individueel niveau. Dat laatste is niet eens per se onze ambitie, maar ik ken veel praktijkvoorbeelden waarbij kinderen er baat bij hadden. Dat waren kinderen waarbij het altijd strijden was om tot leren te komen. Tijdens IPC bloeiden ze helemaal op en maakten ze wel stappen. Dat vind ik zo mooi, en een kind voelt dat succes zelf natuurlijk ook.
“Duindorp is een prachtwijk!”
Meer verhalen uit het basisonderwijs lezen?
Op deze website lees je nog meer interviews over IPC. We proberen scholen met bijzondere verhalen en ervaringen zo nu en dan in de spotlights te zetten. Veel leesplezier!
Passend onderwijs op de School of Understanding
Onlangs spraken we specialist hoogbegaafdheid Tijl Koenderink. We vroegen naar het geheim achter de School of Understanding uit Amstelveen.
Hoe regulier en speciaal onderwijs samen leren
Basisschool OBS De Esdoorn met regulier onderwijs en Lichtenbeek Elst met speciaal onderwijs werken al 12 jaar succesvol samen. De kinderen van beide scholen zitten in hetzelfde gebouw en leren geregeld samen. Dat maakt ons ontzettend benieuwd naar deze bijzondere samenwerking.
Thematisch onderwijs op basisschool De Verbeelding
Basisschool De Verbeelding uit Haarlem pakt hun thematisch onderwijs groepsdoorbroken en vakverbindend aan, met behulp IEYC en IPC.
